Trẻ em từ 0 – 7 tuổi là những cá nhân đang khám phá bản thân và thế giới xung quanh mỗi ngày. Đó là cách để trẻ làm quen, thích nghi và học hỏi nhằm chuẩn bị cho những giai đoạn phát triển sau này. Tuy nhiên, chính vì trẻ luôn háo hức tìm tòi mọi thứ với tất cả giác quan, khả năng của mình, bố mẹ các bé cảm thấy “quay như chong chóng” với đứa con nhỏ. Để thoát cảnh “đầu bù tóc rối” cả ngày, chúng ta hãy cùng tham khảo những bí kíp giáo dục sau đây nhằm giúp việc nuôi dạy con ở độ tuổi này trở nên nhẹ nhàng hơn.
1. Trẻ học thông qua bắt chước
Nếu quan sát kỹ, bố mẹ sẽ thấy con mình học thông qua bắt chước. Con sẽ học thông qua hành trình tự nhìn nhận và không ngừng phát triển của bố mẹ. Vì vậy, dù là trẻ mới 1 tuổi hay trẻ đã lên 4, người lớn là hãy làm gương trong việc nói năng, cư xử, thậm chí là ngay trong việc thể hiện thái độ. Ví dụ, nếu muốn con nói năng nhẹ nhàng, vừa đủ nghe, bố mẹ hãy làm vậy đầu tiên, mỗi ngày. Nếu muốn con học cách nhận biết và kiểm soát cảm xúc, người lớn trong nhà phải là những tấm gương chân thực trước. Giải thích, phân tích, thưởng, phạt, ra điều kiện chỉ bằng lời nói của bố mẹ (mà thiếu “làm gương”) đôi khi phản tác dụng vì quá giáo điều và có thể dẫn tới tình trạng “căng thẳng leo thang”.
2. Trẻ học thông qua thực hành và vận động
Trẻ cần được tham gia thực hành hữu ích hàng ngày. Tức là làm thật, không phải làm mẫu. Con cần làm một việc lặp đi lặp lại để trở thành thói quen và lối sống. Với trẻ dưới 7 tuổi, hãy cho phép con được cùng tham gia các công việc hàng ngày với bố mẹ, cô giáo như rửa chén, quét nhà, lau nhà, gấp quần áo,… Tiêu chí“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình” sẽ nhen nhóm niềm vui và xây dựng tính tự giác. Ở đâu có niềm vui, ở đó thu hút trẻ. Do đó, con nên được cung cấp những công cụ phù hợp với chiều cao, cân nặng và sức khoẻ của mình để thuận tiện “làm việc” với sự thích thú tự thân. Ban đầu, con có thể còn vụng về, thậm chí khiến người lớn phải dọn nhiều hơn. Nhưng chỉ cần bố mẹ kiên nhẫn đồng hành, đến một ngày khả năng học hỏi, làm việc tỉ mẩn, tập trung của con sẽ đơm hoa, kết trái.
3. Trẻ cần một đời sống có nhịp điệu hài hòa
Nhịp điệu trong đời sống, hiểu nôm na như nhịp thở ra và hít vào. Khi nhịp thở diễn ra một cách hài hòa thì con người có sức khỏe tốt. Trẻ con cũng cần một đời sống nhịp nhàng như thế với sự xen kẽ giữa những hoạt động mang tính phân cực. Chẳng hạn, sau giờ ăn sáng ngồi ở bàn, tập trung, ví như hít vào, con cần được ra ngoài chơi đùa, chạy nhảy, ví như thở ra, rồi lại vào nhà ăn trái cây (hít vào),… Cứ thế xen kẽ theo tuần tự êm dịu như dòng suối.
Vấn nạn của trẻ em thời nay là bị bao quanh bởi quá nhiều yếu tố kích thích, từ âm thanh, không khí, tới ánh sáng. Sự mất cân bằng giữa tính động (quá nhiều) và tĩnh (ít) khiến con luôn cảm thấy chộn rộn, thể hiện ra ngoài khiến người lớn cảm thấy phiền toái và gọi đó là “tăng động” hoặc nghịch ngợm, phá bĩnh. Hiểu được điều này, cha mẹ cần chủ động định hướng các hoạt động giúp con cân bằng.
4. Trẻ cần được quan sát và thấu hiểu
Ở mỗi giai đoạn tuổi, sự phát triển của trẻ là khác nhau. Khi 2 tuổi con sẽ khác khi lên 3. GIữa các bé cũng có thể khác nhau rất nhiều. Bố mẹ có thể tham khảo thông tin về cách dạy con và phải biết quan sát con mình. Hãy hiện diện hoàn toàn khi ở bên cạnh con. Đứa trẻ đứng trước mặt chính là “kim chỉ nam” tốt nhất cho những gì chúng ta có thể làm để nuôi dạy con. Thay vì liên tục can thiệp, chỉnh sửa con, hãy tập lùi lại một chút để thấy được cả quá trình và ý nghĩa của việc con làm. Những điều tưởng chừng như “vớ vẩn”, mất thời gian đối với người lớn, đôi khi lại mang ý nghĩa quan trọng để con phát triển, thông qua thử – sai – sửa, khám phá và rèn luyện tính kiên nhẫn, ý chí tự thân.
La khóc là cách giao tiếp của con. Đó là phương thức để trẻ bày tỏ nhu cầu như con đói, con buồn ngủ, con nóng nực, con rất thích điều gì (những bị cấm), … Chúng ta nên bình tâm để thấu hiểu con và có sự hỗ trợ hoặc giải pháp phù hợp thay vì chỉ tập trung vào dập tắt “triệu chứng” và cuống cuồng tìm cách cho con nín khóc ngay lập tức.
5. Trẻ cần được an ủi, xoa dịu và ôm ấp
Không phải tự nhiên khi đang khó chịu, chỉ cần được mẹ ôm vào lòng, xoa lưng, vỗ về, con trẻ trở nên dịu hơn. Khi con đang la khóc, đó không phải là lúc thích hợp để giảng giải, phân tích cho con hiểu chuyện đúng, sai. Lúc này, con cần hơi ấm, tình yêu thương trực tiếp, cần được bố mẹ chạm vào, nâng niu, để cảm thấy an toàn, yêu thương và thấu hiểu. Khi bình tĩnh, con mới có thể lắng nghe lời bố mẹ thủ thỉ.
6. Trẻ cần được vạch ra ranh giới rõ ràng
Do còn nhỏ, con không thể nhận thức và hiểu biết như người lớn. Con suy nghĩ đơn giản: cha mẹ đồng ý, con sẽ được thực hiện; cha mẹ cấm, con không được thực hiện. Vì thế, người lớn cần xác định ranh giới rõ ràng, bằng cả thái độ và biện pháp thích hợp đâu là những việc nhất quyết không được phép làm (như cố tình ném đồ đạc; đánh, cắn hoặc làm đau người khác,…) và đâu là việc có thể làm trong những tình huống nhất định. Cha mẹ cần quyết đoán dựa trên tình yêu thương và sự thấu hiểu, đồng thời hạn chế tối đa việc la mắng, doạ nạt con trẻ.
7. Trẻ rất thích bài hát, thơ ca và trò chơi có nhịp điệu
Trẻ con thích nhịp điệu bởi sự nhịp nhàng giúp cho con cảm thấy cả cơ thể điều hòa. Những trò chơi mang tính nhịp điệu (như ngựa phi, bập bênh hay rướn người trên đùi bố mẹ,…), những bài hát có lời ca đơn giản, gần gũi, lặp đi, lặp lại trên nền nhạc vui tươi… đều giúp con dễ quen, dễ thuộc, dễ hát, đọc theo hoặc kể lại. Ngoài ra, những tác phẩm này cũng góp phần giúp tâm hồn con thêm phong phú; tinh thần con lành mạnh và cân bằng với nhu cầu vận động để con dần làm chủ cơ thể mình.
No Comments
Leave a comment Cancel